Theo thông báo của đơn vị phát hành, bộ sách Tam thể ba tập của Lưu Từ Hân là tác phẩm "cháy" nhất cuối tháng 6 vừa qua khi đã bán hết đợt sách tái bản đầu tiên chỉ trong chưa đầy một tuần kể từ phát hành trở lại.
Liệu đây là có phải là tín hiệu khởi sắc cho thể loại sách khoa học viễn tưởng thường được coi là dòng sách khó tiếp cận độc giả tại Việt Nam?
Hiện tượng Tam thể
Khoa học viễn tưởng (sci-fi, viết tắt từ science fiction) là thể loại sách hư cấu với các yếu tố khoa học, công nghệ có thể tạo ra những thay đổi trong xã hội trong tương lai. Chính vì cốt truyện dựa vào yếu tố khoa học nên các tác phẩm khoa học viễn tưởng khó tiếp cận với độc giả bởi lượng kiến thức đồ sộ và không dễ để nắm bắt.
Nhiều tác phẩm sci-fi được phát hành tại Việt Nam nhưng sớm rơi vào quên lãng hoặc phải dừng lại vì không đạt được hiệu quả doanh số. Có thể kể đến như series Animorphs tạm ngừng ở tập 13 trên tổng số 54 tập.
Bộ sách Tam thể của Lưu Từ Hân mới được tái bản cuối tháng 6.
Tam thể là bộ truyện khoa học viễn tưởng nổi tiếng của tác giả Lưu Từ Hân, được bạn đọc thế giới đánh giá cao. Tập đầu tiên của Tam thể đoạt giải Hugo năm 2015 và là tác phẩm được lựa chọn bởi Barack Obama và Mark Zuckerberg.
Bộ truyện có nhiều kiến thức lượng tử, công nghệ nano, khoa học vũ trụ… với cốt truyện phức tạp, nhiều tuyến nhân vật.
Giống nhiều tác phẩm khoa học viễn tưởng khác, khi mới lần đầu xuất bản tại Việt Nam năm 2016 cũng như ra mắt tập 3 năm 2019, Tam thể không nhận được quá nhiều sự chú ý của độc giả.
Nhưng sau 4 năm, mọi chuyện đã thay đổi.
Ngày 23/6 hình ảnh sách Tam thể tái bản được đăng tải trên fanpage của đơn vị phát hành đã nhận được sự chú ý của nhiều độc giả mong chờ mua sách, dù sách vẫn chỉ trong thời gian chờ phát hành. Từ ngày 25 đến ngày 29/6, hàng loạt đơn hàng đặt bộ ba tập tái bản liên tiếp đã giúp tiêu thụ hết lượt sách tái bản đầu tiên, phải chờ in bổ sung thêm. Nhiều độc giả khoe đã mua được sách và háo hức chờ đọc.
Nhiều bạn đọc cho biết dù đã được cảnh báo trước Tam thể không dễ đọc nhưng vẫn muốn thử sức với tác phẩm này. Hơn nữa đây cũng không phải tác phẩm khoa học viễn tưởng duy nhất trong vài năm gần đây được xuất bản tại Việt Nam. Với sự phát triển của khoa học công nghệ, đồng hành phim ảnh thì nhiều tác phẩm sách sci-fi đã được mua bản quyền xuất bản và cũng được bạn đọc Việt đón nhận.
Trước khi Tam thể được tái bản, công ty sách Nhã Nam đã thử sức với series Silo - Tháp giống của tác giả Hugh Howey. Bộ truyện lấy bối cảnh một thế giới hậu tận thế trong tương lai nơi con người phải sống trong một tòa tháp đâm sâu vào lòng đất và hình phạt cho những kẻ nuôi dưỡng giấc mơ là phải đi lau chùi bên ngoài tòa tháp.
Đơn vị này cũng tái bản tác phẩm khoa học viễn tưởng kinh điển Hoa trên mộ Algernon về một cuộc thí nghiệm làm tăng trí thông minh cho con người; hay ra tiếp các tập cuối trong bộ truyện Bí kíp quá giang vào ngân hà của Douglas Adams với những lý thuyết khoa học điên rồ trong vũ trụ; tái bản series Xứ cát của Frank Hubert và series Kiến của Bernard Werber.
Không chỉ riêng Nhã Nam mà nhiều công ty sách, nhà xuất bản cũng chú trọng hơn với dòng sách khoa học viễn tưởng. Nhiều tác phẩm sci-fi kinh điển được phát hành như series Những cuộc phiêu lưu của giáo sư Challenger của Arthur Conan Doyle gồm câu chuyện thám hiểm về một thế giới thất lạc và một vành đai khí độc chết chóc bao quanh Trái Đất.
Bộ truyện Những cuộc phiêu lưu của giáo sư Challenger. Ảnh: WB.
Tác phẩm biểu tượng của sci-fi như Thế giới mới tươi đẹp của Aldous Huxley được xuất bản lại với bản dịch mới. Đây là tác phẩm gây sửng sốt nhiều thế hệ khi tạo ra một thế giới hành xử với nhau theo sự lập trình không cảm xúc, hủy diệt tính người. Hay hai cuốn tiểu thuyết Sét hòn và Kỷ nguyên siêu tân tinh của Lưu Từ Hân được mua bản quyền và phát hành lần lượt năm 2022 và 2023 đều khai thác chủ đề về vũ trụ.
Một tác giả sci-fi khác gần đây cũng được giới thiệu tại Việt Nam là Walter Tevis với hai tác phẩm tiêu biểu là Hạ phàm, câu chuyện một người ngoài hành tinh rơi xuống Trái Đất, và Chim nhại - chỉ có chim nhại hót ở bìa rừng, chuyện về robot thống trị Trái Đất khi số lượng con người gần đi đến diệt vong.
Bookism, một đơn vị phát hành chuyên về sách khoa học viễn tưởng gần đây cũng ra mắt cuốn tiểu thuyết Chó săn miền bom đạn của Adrian Tchaikovsky, sau khi bền bỉ xuất bản những tác phẩm khác gồm Trạm tín hiệu số 23 của Hugh Howey và Sáu đợt thức tỉnh của Mur Lafferty.
Lý giải sức hút từ sci-fi
Phim ảnh là một trong những nhân tố góp phần quan trọng cho sự hồi sinh mảng sách sci-fi tại Việt Nam.
Bản phim chuyển thể Tam thể đầu năm nay được đánh giá sát nguyên tác và thu hút sự chú ý lớn. Tam thể cũng được Netflix mua bản quyền chuyển thể và dự kiến lên sóng năm 2024.
Nhờ bộ phim Dune do Timotheé Chalamet ra rạp cuối năm 2021 đã tạo hiệu ứng tốt để bộ sách Xứ cát của Frank Hubert có mặt trở lại tại Việt Nam. Series Silo được chuyển thể từ bộ truyện của Hugh Howey được phát sóng trên nền tảng Apple TV+ góp phần quảng bá cho tác phẩm nguyên tác.
Tiểu thuyết Xứ Cát được tái bản nhờ hiệu ứng tốt của phim chuyển thể. Ảnh: N.N.
Ngoài ra những bộ phim truyền hình đình đám như Black Mirror với bối cảnh xã hội phản địa đàng cùng sự phát triển của công nghệ cũng giúp người đọc làm quen với thể loại này.
Hơn nữa, những thông điệp được truyền tải, những vấn đề phải đối mặt, những xung đột xảy ra trong sci-fi cũng không khác gì ở những thể loại khác. Đến với khoa học viễn tưởng, môi trường và bối cảnh có thể sẽ khác lạ hơn buộc con người phải thích nghi giống cách chúng ta đã tiến hóa hàng triệu năm. Nhưng dù ở thời kỳ đồ đá hay kỷ nguyên robot thì các nhân vật vẫn phải tìm cách để giải quyết mối quan hệ giữa con người với con người.
Với nhiều chủ đề đa dạng cùng sự sáng tạo đầy mới lạ, khoa học viễn tưởng có thể là món ăn tinh thần mới cho độc giả trong thời gian tới để cùng nhìn về tương lai loài người và từ đó điều chỉnh lối sống từ chính hiện tại.
Sức hút từ Tam thể tháng 6 vừa qua có thể tín hiệu đáng mừng cho những ai yêu thích dòng sách này cũng như chính các nhà xuất bản và đơn vị phát hành để nắm bắt xu hướng trong tương lai.
