1. Thắng cố
Mang đậm nét văn hóa vùng cao nguyên đá, thắng cố là món ăn ngon Hà Giang được nhiều du khách thưởng thức nhất. Từ nguyên liệu chính là thịt và nội tạng ngựa, bò, trâu được xào lăn rồi châm nước, ninh sôi liên tục trong nhiều tiếng. Thắng cố không hấp dẫn du khách ngay từ cái nhìn đầu tiên nhưng với những ai sành ăn thì món ăn này vẫn để lại ấn tượng khó quên.
Được ninh kỹ với các loại thảo quả và gia vị đặc trưng của miền núi, thắng cố có vị ngậy, bùi khác lạ. Bạn có thể dễ dàng tìm thấy một bát thắng cố ở bất kỳ đâu, nhưng thưởng thức thắng cố ở các chợ phiên và nhâm nhi cùng cốc rượu ngô của người dân tộc sẽ là lựa chọn tốt nhất.
2. Rượu ngô
Rượu ngô, đặc sản Hà Giang của người dân tộc Mong được nâu từ thứ ngô bản địa của cao nguyên đá cùng với thứ men truyền thống. Khi uống, bạn sẽ cảm nhận được vị ngọt, thơm của ngô. Đặc biệt, nếu có quá chén thì hôm sau, người uống không bị mệt bởi độ cồn của rượu ngô không quá cao, trung bình khoảng từ 25 - 30 độ. Sau những ngày vất vả, ngày Tết, ngày lễ, đặc biệt là ngày chợ, người Mông thường háo hức rủ nhau xuống chợ cùng nhau quây quần bên những bàn rượu để nói chuyện và tâm sự với nhau.
3. Bánh tam giác mạch
Những cánh đồng hoa tam giác mạch Hà Giang đã trở nên quá ư là nổi tiếng bởi vẻ đẹp khiến ai chỉ ngắm nhìn một lần thôi cũng say lòng. Hoa tam giác mạch không những trở thành loài hoa tô điểm cho vùng đất Hà Giang mà còn là nguyên liệu chế biến một món bánh đặc sản ở Hà Giang – bánh tam giác mạch.
Bánh tam giác mạch được làm từ hạt của cây, bánh mềm xốp, cần nhấm nháp thật chậm để cảm nhận vị ngọt thanh lan tỏa. Bột tam giác mạch thoáng vị bùi, phảng phất chút hăng đặc trưng của cây rừng. Bánh được hấp chín và khi đến tay người mua vẫn còn nguyên hơi ấm. Tấm bánh to chừng hai bàn tay người lớn. Người Mông đi chợ phiên thường mua bánh tam giác mạch để ăn cùng thắng cố.
4. Thắng dền
Thắng dền là một món ngon Hà Giang khá phổ biến. Nhiều người nhầm tưởng đây là món bánh trôi miền xuôi nhưng thắng dền lại có cách chế biến hoàn toàn khác. Bánh làm từ bột nếp, đường và được nặn thành viên tròn. Chỉ khi có khách gọi, chủ quán mới cho bánh vào luộc rồi chan nước bao gồm đường hoa mai cô đặc, dừa và gừng. Đây là món ăn khá hợp vào khí trời mát mẻ ở Hà Giang, đặc biệt trong những ngày đông. Một bát thắng dền sẽ khiến bạn ấm người hơn.Chắn chắn rằng đến Hà Giang đừng bỏ qua món ẩm thực của Hà Giang này nhé.
5. Lợn cắp nách
Lợn cắp nách có kích thước nhỏ, khi bắt, người dân thường kẹp trọn được chúng ở nách nên có tên gọi như vậy. Giống lợn này được lai giữa lợn rừng và lợn Mường, được nuôi thả, ăn rau củ dại trong rừng nên thịt chắc, nạc, ít mỡ.
Lợn cắp nách có thể chế biến theo nhiều cách như nướng, hấp, kho tùy sở thích. Ngon nhất phải kể đến món lòng dồi và thịt bụng còn lẫn cả xương sườn hấp cách thủy, chấm lá nhội giã nhỏ trộn hạt xẻn hoặt hạt dổi, ớt xanh. Vị hơi chua, chát và mùi thơm của hạt dổi, lá chanh gặp món thịt ba chỉ ăn cũng sẽ có hương vị đặc biệt. Hoặc cũng có thể chế biến thành món lợn cắp nách nướng lá mắc mật. Vị ngậy của thịt quay cùng mùi thơm của lá mắc mật cũng đã tạo nên một món ngon ở Hà Giang này.
6. Thịt trâu gác bếp
Cũng giống như nhiều vùng cao khác, thịt trâu gác bếp cũng là một món đặc sản ở Hà Giang. Đây là món ăn thường thấy trong các bữa ăn của người Thái đen. Nguyên liệu chính để làm thịt trâu gác bếp là thịt bắp của những con trâu, bò được thּả rônּg trên các vùng đồi núi. Thịt sẽ được thái miếng lớn, sau đó tẩm ướp gia vị rồi gác lên trên gác bếp để hun khói.
7. Cháo ấu tẩu
“Chưa ăn cháo ấu tẩu thì chưa đến Hà Giang”, câu nói này quả thực không sai. Cháo ấu tẩu không chỉ có mùi thơm ngậy, bùi cay mà còn có vị đắng đặc trưng của củ ấu tẩu, thành phần chính của cháo. Khi mới ăn bạn sẽ không quen nhưng nếu đã quen thì lại trở thành món ăn gây nghiện. Món ăn này được coi là món cháo giữ nhiệt bởi người ta thường thưởng thức cháo vào mùa đông.
8. Mật ong bạc hà
Mật ong bạc hà được khai thác từ cây bạc hà mọc trên cao nguyên đá Hà Giang, cây thường nở hoa vào tháng 9 tới tháng 12 âm lịch, khi cái lạnh đã về và cũng là lúc mật ong thu được sẽ có vị ngon nhất. Mật ong bạc hà có màu xanh nhạt, pha chút vàng, có mùi thơm đặc trung riêng, ngọt dịu mát và sánh đặc, là thứ mật thơm ngon hơn bất kỳ loại mật nào. Mật ong bạc hà đã được truyền tụng là một vị thuốc có thể bồi bổ sức khỏe, chữa bệnh về đường hô hấp, tiêu hóa. Người ta thường mua đặc sản Hà Giang này về làm quà mỗi khi đi Hà Giang về.
9. Rêu nướng
Lâu nay, rêu đá chỉ được coi là một loại thủy sinh, nhưng đối với người dân tộc Tày Hà Giang, rêu đá đã trở thành một món ngon. Các món ăn được chế biến từ rêu đá được gọi là quẹ.
Đây là một món ăn Hà Giang vừa ngon, vừa bổ, lại có hương vị rất riêng. Theo người dân địa phương, khi đi tìm rêu, họ thường chọn những bãi rêu lớn, bởi ở đó rêu vừa nhiều, vừa ngon. Rêu tươi đem về được vò đập thật kỹ cho sạch nhớt, sau đó có thể chế biến thành nhiều món.
10. Cam sành Bắc Quang
Đã từ lâu, cam sành trở thành một đặc sản Hà Giang nức tiếng mỗi khi người đi xa về gần đều nhắc đến. Ở Hà Giang, cam sành được trồng ở nhiều nơi nhưng có lẽ nơi trồng được cam ngon nhất phải là Bắc Quang. Có được điều đó là bởi vùng đất này có những điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng không giống với bất cứ vùng đất nào để tạo nên những trái cam mang hương vị riêng biệt, vô cùng ngọt ngào và hấp dẫn của miền núi rừng phía nam của tỉnh Hà Giang.
11. Bánh cuốn Đồng Văn
Nơi miền đá lạnh Hà Giang, người ta phải ăn món gì thật nóng, thật cay để chống chọi không khí u ám tỏa ra từ đá núi. Nhưng bánh cuốn trứng, đặc sản của miền địa đầu tổ quốc này, lại là “món lạnh”, dùng cùng chén nước lèo ninh xương nóng hổi, ngọt lừ.
Chén nước chấm hoàn thành, bạn chỉ cần khẽ gắp miếng bánh cuốn mềm mỏng, bên trong ẩn hiện màu đỏ lòng đào của trứng, nhận chìm tất cả trong chén nước chấm tự pha chế, rồi cảm nhận hương vị độc đáo của món ngon Hà Giang này.
12. Chè Shan tuyết
Chè Shan Tuyết là loại cây thân gỗ cổ thụ, thân to và lá chè mọc theo từng chùm trên cành và khi thu hoạch, người ta phải trèo lên thân cây cao hoặc với lên những cây cao quá người. Loại chè này còn có cây cổ thụ đến hàng trăm tuổi.
Đối với những người thích thưởng thức, sành về trà thì có lẽ trong tủ chè của họ không thể thiếu chè Shan tuyết. Bạn có thể dành thời gian đến với những bản nổi tiếng về chè Shan tuyết để tự tay chọn mua cho mình gói chè thơm ngon nhất về làm quà.
Nếu thưởng thức được hết 12 món ngon, đặc sản Hà Giang này thì chuyến đi của bạn thật tuyệt vời. Hãy đi nhiều hơn để cảm nhận nhiều hơn những nét đẹp của Hà Giang bạn nhé!
